HAUSA ITACE KABILA MAFI GIRMA A AFRICA

Hausawa su ne kabila mafi girma a yankin kudu da hamadar Sahara, kuma harshensu na Afro-Asiatic Hausa shi ne yaren da aka fi amfani da shi a yankin kudu da hamadar Sahara bayan Swahili.

 Yawan su yakai kimanin miliyan 80, Hausawa na tsakiya ne a yankunan Saheliya da kuma savannah na kudancin Nijar da arewacin Najeriya, amma kuma ana iya samun adadi mai yawa a kasashen yamma, tsakiya da gabashin Afirka kamar Gabon, Senegal, Gambia, Equitorial Guinea.  Togo, da Benin, da Ivory Coast, da Ghana, da Burkina Faso, da Mali, da Aljeriya, da Chadi, da Sudan, da Cameron, da Jamhuriyar Congo, da Jamhuriyar Afrika ta Tsakiya.

 A cikin rabin na biyu na karnin da ya gabata Hausawa sun kafa daulolin Musulunci wadanda aka san su a cikin mafi arziki da ci gaban al'adu a duniya sannan kuma sun yi tasiri matuka wajen fitowar Turai daga duhun zamani.  Manyan cibiyoyin al'adunsu sune Katsina, Sokoto da Timbuktu.

 Hausawa dai na da dadaddiyar al’ada a matsayin ‘yan kasuwa tun a shekaru aru-aru da suka wuce a lokacin da suke kula da harkokin kasuwanci tsakanin sahara da Arewacin Afirka.  A yau manyan ‘yan kasuwa ne, makiyaya, da manoma, amma saboda kyawawan al’adun dawaki ne aka san su a yau.

 Tsawon shekaru aru-aru, dawakai sun kasance wani muhimmin bangare na rayuwarsu kuma sun yi fice a cikin shagulgulan al'adunsu da bukukuwan da aka kawata da yadudduka kala-kala da kayan ado na tagulla.

 Dawakansu galibinsu na nau'in Dongola-Barb ne daga Dongola da ke Arewacin Sudan waɗanda ke haɗe da dawakan Larabawa kuma manyan dawakansu da mata ne ke hawa.